चांदिवलीमध्ये अचानक जलप्रवाहाने उडवली खळबळ, बीएमसीच्या रात्रीच्या धुआं फवारणी मोहिमेने रोखला मच्छरांचा हल्ला!

मुंबईतील चांदिवली परिसरात, विशेषतः चांदिवली नहर, खैराणी रोडसारख्या भागात, अचानक पाणीसाचले आणि जलप्रवाह निर्माण झाला आहे. हा प्रसंग अचानक झाला तरंगाच्या रूपात जसे मुसळधार पावसाळ्यात दहा-बीस मिनिटांत पाण्याने संपूर्ण रस्ते भरून गेले. या अनपेक्षित घटनेमुळे रहिवाशांचा सामान्य प्रवाह झपाट्याने थांबला.

तेजस्वी पावसाचा परिणाम म्हणजे बीएमसीकडून अमलात आणण्यात आलेल्या उपाययोजनांवर प्रश्न उपस्थित झाले. यातील महत्त्वाची बाब म्हणजे बीएमसीने काही वेळा घटक पंपांची संख्या कमी केली होती. मे २६ रोजी झालेल्या दाट वादळाने अनेक भागांमध्ये पाणी साचले, तरचदा बीएमसी ने अपेक्षित ते परिणाम साधले नाहीत .

महानगरपालिकेने आधी केवळ ४१४ पंप लावण्याचा निर्णय घेतला, पण पावसाच्या प्रचंडतेनंतर त्यांनी हे संख्या ५१४ वर वाढविण्याचा निर्णय घेतला—या परस्परविरोधी धोरणामुळेच तयारीत दडबाव निर्माण झाला .

अचानक झालेल्या पाणी साचण्यावर नियंत्रण साधण्यासाठी बीएमसीने रात्रीच मच्छरदानी आणि धुंआ फवारणीची योजना अवलंबली. याचे कारण म्हणजे पाण्यामध्ये साचलेल्या मच्छरांच्या उत्पत्तीचे धोके आणि कीटकदंशाच्या घटनांची शक्यता.

वाढवण्यासाठी मोबाइल किंवा वाहनात बसवलेले धुआं फवारणीचे यंत्र वापरून कीटधुक्क्याविरुद्ध युद्ध सुरू करण्यात आले. यातील धुंआ वातावरणात पसरवला गेला, ज्यामुळे मच्छरांच्या लुप्ततेवर थेट आक्रमण होणे शक्य झाले.

या उपायांमुळे मच्छरसंख्या कमी होण्याची तात्पुरती आश्वासने पसरली. पण त्याचवेळी, जलप्रवाहीचे कारण—चिखल, बेकार सांडपाणी, नहरांच्या रस्त्यात अडथळे—अजूनही कायम आहेत. बीएमसीने स्पेशल मोबाइल पंप तात्पुरते आणले; जे दर तासाला २५० चौ.मीटर पाणी बाहेर काढू शकतात . परंतु त्यांची स्थिरता आणि दीर्घकालीन वापर सुनिश्चित करणे हे गरजेचे आहे.

इतर शहरांतील उशिरा आलेल्या पावसातली सरावात्मक दृष्टिकोन विचारात घेता जसे कि दिल्लीत संरचनेचे अपग्रेड, आणि कोलकात्यात ठाणे पूर्व सूचना प्रणालींचा वापर मुंबईत हे सर्व अद्याप अपूर्ण स्थितीत आहेत. बीएमसीचे पंप ट्रॅकिंग, वार्षिक उपस्करण योजनेचा सुधारणात्मक वापर अद्याप उरला आहे .

गेल्या वर्षातील अनुभवावरून बीएमसीने ध्रेस घेतले नसल्याचे हे वरच्या घटनांमधून दिसून येते.

धोके, मर्यादा आणि भविष्यकालीन धोरणे

धोके: स्वच्छतेचे अभाव, ढवळघाण, आणि कीटप्रजनन या त्रासांचे निराकरण करणे आवश्यक.

मर्यादा: जलप्रवाहासाठी तत्काळ उपाय होतात परंतु दीर्घकालीन निराकरणावर लक्ष कमी पडते.

भविष्यातील धोरणे:

दिग्दर्शक कार्य: चांगल्याप्रकारे पंप पुरवठा, बंद-उद्घाटित पंपांचा वार्षिक तपास.

ड्रेन वाढवणे: २५ ते १२० मिमी/तास क्षमता वाढविण्याचा निर्णय सुरू .

नियमित सफाई: रुंदी व खोली वाढ, अडथळ्यांमुळे जलप्रवाह मर्यादित होत असताना त्यावर नियंत्रण.

समुदाय सहभाग: रहिवाशांना जागरूक करून, जलधारणा-प्रणाली नियंत्रित करणे.

चांदिवलीतील अचानक जलप्रवाह आणि कीट नियंत्रक उपाययोजनांमध्ये बीएमसीचे प्रयत्न दिलासादायक आहेत, पण पूर्णपणे नियंत्रण मिळवणे अजून दूर आहे. दीर्घकालीन, सातत्यपूर्ण आणि बांधकामात्मक उपायक्षमता वाढविणे अत्यंत आवश्यक आहे तेव्हाच अतीशय पावसाळ्यात हा भाग जलप्रवाहापासून मुक्त होऊ शकेल.

अधिक बातम्यांसाठी मराठा प्रेसचे सदस्य व्हा.

About The Author