नाशिकमध्ये उभारली जाणार भारताची पहिली स्पिरिच्युअल टेक्नॉलॉजी सिटी

भारताच्या अध्यात्मिक परंपरेमध्ये नाशिकचे कायमस्वरूपी महत्त्व पौराणिकदृष्ट्याच नव्हे तर आधुनिकतेच्या दृष्टीनेही खूप वर्द होत आहे. याच नाशिकसमोर आता भारतातील पहिली ‘स्पिरिच्युअल टेक्नॉलॉजी सिटी’ उभारली जाणार आहे – एक असं केंद्र जेथे अध्यात्म आणि अत्याधुनिक तंत्रज्ञान यांचा विलक्षण संगम होईल.

हा प्रकल्प देशभरात उत्सुकतेचा विषय ठरत असून, अनेक नामवंत तंत्रज्ञान कंपन्या, योगगुरू, ध्यान प्रशिक्षक, आयटी संशोधक आणि शिक्षणसंस्था यामध्ये सक्रियपणे सहभागी होत आहेत. या सिटीचा उद्देश एकाच ठिकाणी शरीर, मन आणि तंत्रज्ञानाच्या उत्क्रांतीस चालना देणे असा आहे.

काय आहे ‘स्पिरिच्युअल टेक्नॉलॉजी सिटी’?

यह सिटी मेडिटेशन, न्यूरोसायंस, आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स, आयुर्वेद, आयोव्हर्च्युअल रिअ‍ॅलिटी (VR), बायोफीडबॅक टेक्नॉलॉजी, ब्रेनवरील संशोधन, आणि जीवनशैली तंत्रज्ञान यांसारख्या विविधविविध कल्पनांची एक विशिष्ट क्षेत्रनिर्मिती ही नाही, तर अनेकदा साधारण आश्रमप्रमाणेच एक साखळी.

पुढे येथे सिटीमध्ये पुढील महत्त्वाच्या सुविधा असणार आहेत:

• डिजिटल ध्यान डोम्स: यहां विशेष VR आणि AR च्या माध्यमातून ध्यानसाधना शिकवली जाणार आहे.
• मेंदू व भावनिक स्वास्थ्य संशोधन केंद्र: ब्रेनवेव्ह्स आणि इमोशनल इंटेलिजन्सवर आधारित संशोधन.
• योगा व नेचर कोडिंग स्कूल: प्राचीन योगशास्त्र व नैसर्गिक आंतरक्रियांच्या अभ्यासासाठी विशेष केंद्र.
• स्पिरिच्युअल AI लॅब्स: जेथे मशीन लर्निंग मधून वापरल्या जाणाऱ्या मशीन लर्निंगशी मानसिक स्वास्थ्याचे विश्लेषण करण्यात येईल.

वास्तु व ऊर्जा संशोधन केंद्र: जागातील ऊर्जांचे मापन व संतुलनावर आधारित प्रयोग.

या सिटीचा उद्देश काय आहे?

या प्रकल्पाचे प्रमुख समन्वयक आणि विचारवाहक डॉ. स्वामी अर्णव यांचं म्हणणं आहे,

“भारतीय ज्ञान, अध्यात्म आणि भविष्याचा तंत्रज्ञान – या दोहोंमध्ये योग्य समन्वय घडवून आणण्याची ही सुरुवात आहे. ही सिटी लोकांना केवळ तणावमुक्त जीवन शिकवणार नाही, तर त्यांना डिजिटल जागतिक भविष्याचीही तयारी करून देईल.”

या सिटीचा मुख्य हेतू म्हणजे:

• मेंदूवर आधारित तंत्रज्ञान विकसित करणे
• मानसिक आणि भावनिक स्वास्थ्य सुधारण्यासाठी AI चा वापर

अध्यात्मिक प्रगतीसाठी वैद्यकीय आणि वैज्ञानिक पद्धतींचा समावेश

कोण उभारणार हा भव्य प्रकल्प?

हा प्रकल्प “अध्यात्म-टेक फाउंडेशन” ही संस्थेच्या पुढाकाराने राबवला जात आहे, ज्याला केंद्र शासन, महाराष्ट्र राज्य सरकार, आणि अनेक खाजगी टेक कंपन्यांचा पाठिंबा मिळाला आहे. सिटीसाठी 1500 एकर जमीन आरक्षित केली गेली असून, नाशिकजवळील त्र्यंबकेश्वर परिसरात ही सिटी उभारली जाणार आहे.

या प्रकल्पासाठी अंदाजे ₹8,000 कोटींचा खर्च अपेक्षित आहे. पहिल्या टप्प्यात ध्यान केंद्रे, प्रयोगशाळा, निवासी संकुले, अभ्यासिका, ऊर्जा संतुलनासाठी बायो-डोम्स इत्यादी उभारले जातील.

युवांमध्ये प्रचंड उत्साह!

या सिटीची घोषणाहूनюр करण्यात आल्यापासून अनेक युवक, विशेषतः IT आणि हेल्थटेक व्यवसायातील, ही कल्पनेने भारावून गेले आहेत. IIT, IISc आणि MIT शिक्षणसंस्थांनीही संशोधनामध्ये सहकार्याची तयारी दाखवली आहे.

आधुनिक आणि नवीन इनोव्हेशनल प्रयोगांना आईटी स्टार्टअप्सना या वदधी मिळणार असतांना, आध्यात्मिक इनोव्हेशन हे केंद्र ‘जैसे स्व ‘सिलिकॉन व्हॅली फॉर द सोल’ होत आहे.

लोकल लोकांचा काय प्रतिसाद आहे?

त्र्यंबकेश्वरजवळील गावांतील लोकांनी याला सकारात्मक प्रतिसाद दिला असून, अनेक जणांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध होणार आहेत. स्थानिक कलेला, हस्तकलेला आणि पारंपरिक आयुर्वेदालाही जागतिक व्यासपीठ मिळणार आहे.

भावी पिढीसाठी अध्यात्मिक क्रांती?

या सिटीचा परिणाम फक्त तंत्रज्ञानापुरता मर्यादित न राहता, ती एक “जीवनशैली परिवर्तन केंद्र” म्हणून उदयास येणार आहे. मानसिक आजार, तणाव, अस्वस्थता या समस्यांना सामोरे जाताना ही सिटी एक नवदिशा देईल. शाळांपासून ते कॉर्पोरेट्सपर्यंत, सर्व स्तरांवर या सिटीचे मॉडेल वापरले जाऊ शकते.

‘स्पिरिच्युअल टेक्नॉलॉजी सिटी’ हे एकाधिक बांधकाम नाही, ते एक निव آسा विचारपद्धती आहे – जिथे मानवाची अंतर्गत प्रवृत्ती आणि बाह्य जगताची टेक्नॉलॉजिकल शक्ती यांचं संतुलन साधलं जाईल.

नाशिकमधील या अनोख्या उपक्रमाकडे आता संपूर्ण देशाचे लक्ष लागले आहे. आणि कदाचित भविष्यात ही सिटीच जगाला “तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने अध्यात्मिक उन्नती” कशी शक्य आहे, याचे उत्तर देईल.

अधिक बातम्यांसाठी MARATHAPRESS सध्या सदस्य व्हा.

About The Author