IIT Bombay आणि Pune संस्थांकडून दुष्काळ प्रभावित भागांसाठी जलसिंचन योजनेचा साक्षात्कार
मुंबई आणि पुणे येथील प्रमुख तंत्रज्ञान संस्थांनी, आयआयटी बॉम्बे आणि आयआयटीएम पुणे यांनी दुष्काळ प्रभावित भागांमध्ये जलसिंचनासाठी एक नवीन मॉडेल विकसित केले आहे. या मॉडेलद्वारे शेतकऱ्यांना ३०% पाणी वाचवण्यास मदत होणार आहे, तसेच शेती उत्पादनात कोणताही फरक जाणवणार नाही.
घटना काय?
महाराष्ट्रासह भारतातील अनेक दुष्काळग्रस्त भागांमध्ये पाण्याच्या तुटवड्याला तोंड देण्यासाठी जलसिंचनावर नवीन तंत्रज्ञानाचा अवलंब करणे आवश्यक बनले आहे. आयआयटी बॉम्बे आणि आयआयटीएम पुणे यांनी एक जलसिंचन मॉडेल विकसित केले आहे जे शेतकऱ्यांना पाण्याचा वापर कमी करत शेती उत्पादन प्रभावी ठरवेल.
प्रकल्पाचा सहभाग
या प्रकल्पात खालील घटकांचा समावेश आहे:
- आयआयटी बॉम्बे आणि आयआयटीएम पुणेचे संशोधक
- महाराष्ट्र सरकार
- कृषी विभाग
हे सर्व घटक शेतकरी व स्थानिक प्रशासनांना अधिक जलशक्ती वापरासाठी वैज्ञानिक मार्गदर्शन देण्याच्या हेतूने कार्यरत आहेत.
अधिकृत निवेदन
आयआयटी बॉम्बेच्या कृषी अभियांत्रिकी विभागाचे निवेदन म्हणते, “आमच्या जलसिंचन तंत्रज्ञानाने दुष्काळ प्रभावित भागात शेतकऱ्यांना पाण्याचा वापर ३०% कमी करण्यास मदत होईल, आणि शेती उत्पादनाच्या दर्जा व प्रमाणात कोणताही नकारात्मक परिणाम होणार नाही.”
शोधाचे पुष्टीशुद्द आकडे
आख्यायिक अहवालानुसार:
- पाण्याच्या वापरात २५-३०% कपात सिध्द झाली आहे.
- शेती उत्पादनात २-५% किंचित वाढ नोंदवली गेली आहे.
हे शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरणार आहे.
तात्काळ परिणाम आणि प्रतिक्रिया
- महाराष्ट्र सरकारने जलसिंचनाच्या या नव्या तंत्रज्ञानाला वेगाने स्वीकारले आहे.
- जलसंधारण व कृषी सुधारणा योजनेअंतर्गत जलसिंचन नियमित करण्यात येत आहे.
- विरोधकांनीही या योजनेचा सकारात्मक प्रतिसाद दिला आहे.
- कृषी आणि पर्यावरण तज्ञांनी या योजनेचे वैज्ञानिक व व्यावहारिक महत्त्व अधोरेखित केले आहे.
पुढील योजना
- महाराष्ट्र शासन जलसिंचन तंत्रज्ञानाचा व्यापक प्रचार करण्याचा मानस व्यक्त करत आहे.
- दुष्काळ प्रभावित जिल्ह्यांत पुढील सहा महिन्यांत या प्रकल्पाचा विस्तार होईल.
- आयआयटी बॉम्बे व आयआयटीएम पुणे योजनेचे सुधारित संशोधन करत राहतील.
अधिक माहितीसाठी आणि बातम्यांसाठी Maratha Press वाचत राहा.
About The Author
