
IIT बॉम्बे आणि पुणे IIT चा नविन सिंचन योजनेत 30% जलसंचयाचा मार्ग
IIT बॉम्बे आणि IIT पुणे यांनी दुष्काळग्रस्त भागातील पाणी बचतीसाठी एक नवीन सिंचन मॉडेल तयार केला आहे, जो शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनात कोणतीही तोडफोड न करता सुमारे 30% पाणी वाचवण्यास मदत करेल.
घटना काय?
IIT बॉम्बे आणि IIT पुणे येथे संशोधकांनी विकसित केलेल्या या जलसंचय सिंचन योजनेचा मुख्य उद्देश दुष्काळ प्रभावित भागांमध्ये पाण्याचा वापर कमी करणे आहे. या मॉडेलनुसार सिंचनाचे नियोजन कसे करावे यावर भर देण्यात आला आहे, ज्यामुळे कमी पाणी वापरूनही शेतातील उत्पादन कायम राहील.
कुणाचा सहभाग?
या योजनेत IIT बॉम्बे आणि IIT महाराष्ट्र तांत्रिक संस्थान (IITM), पुणे यांच्या संशोधकांचा मोठा सहभाग आहे. त्यांनी शेतीतील जल व्यवस्थापनात तांत्रिक आणि संशोधनात्मक पद्धतींचा उपयोग करून सुधारणा केल्या आहेत. योजनेचा मुख्य लाभ शेतकऱ्यांना मिळणार आहे.
प्रतिक्रियांचा सूर
- राज्य कृषिमंत्र्यांनी या नव्या मॉडेलचे स्वागत केले आहे.
- सरकारकडून अभियांत्रिकी विकासासाठी समर्थन दिले जात आहे.
- शेतकऱ्यांनी जल बचतीच्या या संधीला सकारात्मक प्रतिसाद दिला आहे.
- पर्यावरण तज्ज्ञांनी या संशोधनाला जलस्रोतांच्या सुरक्षिततेसाठी महत्त्वाचे मानले आहे.
पुढे काय?
सध्या वापरात असलेल्या सिंचन पद्धतींपेक्षा हा मॉडेल अधिक कार्यक्षम असल्याचे निदर्शनास आले आहे. पुढील टप्प्यात:
- या योजनेची अधिकाधिक शेतांमध्ये चाचणी केली जाईल.
- सिंचनासाठी लागणारा खर्च कमी करण्याबाबत शाश्वत योजनांची आखणी केली जाईल.
- सरकारी पातळीवर निधी आणि धोरणात्मक पाठबळ देण्याचा विचार सुरू आहे.
या विकासामुळे दुष्काळग्रस्त भागांमध्ये जलसंवर्धनाचे नवीन मार्ग सापडतील, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना पाण्याचे संरक्षण करता येईल आणि उत्पादन टिकवून ठेवता येईल.